İlçe merkezinde Üçhöyük mevkiindeki kazı, Kültür ve Turizm Bakanlığı izniyle Afyonkarahisar Müze Müdürlüğü koordinasyonunda Selçuk Üniversitesi Tarih Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Özdemir Koçak'ın bilimsel danışmanlığında, geniş katılımlı bilim heyeti ile Selçuk Üniversitesi Rektörlüğü, Bolvadin Kaymakamlığı ve Belediye Başkanlığının desteğiyle 4 yıldır sürdürülüyor.
Kazı çalışmalarındaki buluntuların tasnif ve değerlendirilmesinde Afyonkarahisar, Konya, Diyarbakır, Burdur, İstanbul ve Ankara'dan bilim insanları görev yapıyor.
"Yukarı Şehir" (Akropol) diye tabir edilen kazı alanında bütün Batı Ege ile Anadolu'nun Tunç Çağı dönemini aydınlatan çok güzel verilere ulaştıklarını söyledi.
Kazı sürecinde bölgenin kültürü, üretimi ve ticaretiyle ilgili buluntulara ulaşıldığını dile getiren Koçak, şöyle konuştu:
"Burası aslında 50 hektarlık bir alan. Kurtarma kazısını yürüttüğümüz bu dar alanda çok sayıda mutfak kapları belirledik. Hemen bitişiğindeki belli alanlarda bakır ve demir işçiliğiyle ilgili cüruflar bulduk. Yine, sağlam buluntular tespit ettik. Üretimle ilgili taş bıçaklar, öğütme taşları, tekstil aletleri tespit ettik. Hem kazı alanında hem de yüzeyde bunlardan çok sayıda bulduk. Sadece zirai üretimi değil, metal endüstrisini, hayvancılığı, dericiliği ve tekstil eserlerini ortaya çıkarıyoruz. Yani bu alanda yoğun bir üretimi gösteren çok sayıda kanıt var."
"Burası, Tunç Çağı metinlerinde geçen 'Puruşanda' kentiyle eşleştiriliyor"
Koçak, kurtarma kazısını yürüttükleri Üçhöyük bölgesinin farklı bir yerleşke olduğuna dikkati çekerek, ürünlerin işlendiği, atölyelerin bulunduğu ve dışarıdan materyallerin getirildiği bir toplama merkezi olduğu değerlendirmesinde bulundu.
Buluntuların laboratuvar analizleriyle uyuştuğuna değinen Koçak, şunları kaydetti;
"Tarihlenme konusunda da çok güzel sonuçlar aldık. Bu yerleşmenin tarihlenmesiyle ilgili zihnimizdeki o sorular yavaş yavaş çözülüyor. Yeni örnekler ve sonuçlar çıktıkça, bizim söylediklerimiz doğrulanıyor. Yani buradaki kent, M.Ö. 2600 ila 1400'lü yıllarda bölgedeki stratejik öneme sahip bir yer olmuş. Son dönemlerinde güçten düşmüş. Onun sebebi ise doğudan gelen Hitit saldırıları. Ondan sonra da büyük ihtimalle terk edilmiş. Bu kafamızda ve zihnimizde şekillendi. Analizlerle ve elde ettiğimiz verilerle de şekillendi aslında. Bir de burası Tunç Çağı metinlerinde geçen 'Puruşanda' kentiyle eşleştiriliyor. Bununla ilgili kesin konuşmak için belki erken ama çıkabilecek yazılı belgeler bu konuyu aydınlatacak."
Koçak, Üçhöyük'ün turizme kazandırıldığında Afyonkarahisar'ın yeni çekim merkezi olabileceğini vurguladı.
"Japonyalı bilim insanları Üçhöyük'te ön çalışma yaptı"
İl Kültür ve Turizm Müdürü Mehmet Tanır da Üçhöyük'ün Afyonkarahisar'da Bakanlık izni ve koordinasyonunda yürüttüğü 3 kazı arasında yer aldığını dile getirdi.
Üçhöyük kazılarına yurt dışından bilim insanlarının ilgi gösterdiğine dikkat çeken Tanır, "Japonya'daki Kyoto Üniversitesi'nden bir grup bilim insanı bölgeye gelerek proje için ön çalışma yaptı. Heyet, burada yürütecekleri proje için kaynak temin etmeye çalışıyor. Bu çalışmalar tamamlandığında ise projeyi biz, Bakanlığımıza ulaştıracağız. Uygun görülürse Üçhöyük'teki kazı ekibimizle bir araya gelecekler, birlikte çalışma yürütecekler." ifadesini kullandı.